مراتب خلقت خدائی و بدعت انسانی

“خلقت” یعنی آفرینش چیزی از ناچیزی(و آفرینش چیزی از هیچ “امر” است و وضع و جعل).
مثلاً خداوند در قرآن میفرماید زمین و آسمان را از توده های دودی شکل(دخان) و آنهم ظرف 6مرحله (فِي سِتَّةِ أَيَّامٍ) آفریده است.
پس در کار خلقت هم مادّه لازم است هم مدت البته دوچیز دیگر هم برای کمال مخلوق لازم است:
الَّذِي خَلَقَ فَسَوَّى * وَ الَّذِي قَدَّرَ فَهَدى‌*(آیه 1 و 2-سوره اعلی)-“خلقت اولیه، تکمیل ثانویه، اندازه دادن ثالثیه و هدایت نهائی”.
در این آیه مراتب خلقت هدفمند مطرح شده است: آفرینش خام-دادن کمال و سپس توزیع هدفمندانه.
جالب است بدانیم: در تمام اموریکه جنبه ای مادی و فیزیکی دارند برای آفرینش الهی واژۀ “خلق” بکار برده شده است.
در آفرینش مخلوقات هم مدیریت زمان و مکان لازم است و هم مدیریت نظم و هدفمندی مادیات.
اما در آفرینش های معنویات مانند ادب و هنر و اخلاق و عرفان چنین ضرورت هائی وجود ندارد گرچه آمادگی هائی از قبل و دانائی های پیشین شرط است.
خداوند برای آفرینش های روحانی واژۀ “امر” بکار می برد و برای آفرینش های اخلاقی واژۀ “وضع” و برای آفرینش های عرفانی واژۀ “جعل”: نفخ روح، وضع میزان، جعل ولایت.

کاربست

بهرجهت خداوند دانای ازلی و ابدی است و احسن الخالقین ولی بشر باید آمادگی داشته باشد تا آفرینش کند(سیب نیوتون).